کد مطلب:22322 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:25

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

فرد مذهبي هستم كه بعضي مواقع در اعتقاداتم دچار شبهه مي شوم علت چيست؟

در مورد شك در اعتقاد خود در ذيل نامه متذكر شديد، توجه شما را به مطالب ذيل جلب مي كنيم: 1 - آدمي، موجودي داراي عقل و فكر است و بدين وسيله بايستي راه حق را بشناسد و به آن ملتزم گردد. در اين مسير، گروهي از مردم صرفاً مقلداند؛ يعني آن كه در عقايد خود چون و چندي ندارند و به راحتي مسلكي را بر مي گزينند؛ حال حق باشد يا باطل! گروهي ديگر اهل فكر و تحقيق اند. اين گروه نيز برخي با پي گيريِ راه دستيابي به حقيقت، به آن واصل مي گردند و گروهي نيز به دلايل مختلف، سرگردان و متحيّر در راه مي مانند؛ حال يا به منكري غير قابل هدايت تبديل مي شوند و يا آن كه دست و پايي زده و راهي براي خويش پيدا مي كنند. مسلماً ارزش اين گروه (اهل فكر)، با گروه اول برابر نيست. البته انحراف اينان نيز با آنان قابل مقايسه نيست. در مسير دست يابي به حقيقت و واقعيت، بايد چند نكته را مد نظر قرار داد: الف) ايمان و معرفت، متاع كم بهايي نيست كه بتوان آن را به هر قيمتي به دست آورد؛ بلكه متاعي است كه قيمت آن، تمام هستي و موجوديت آدمي است. بنابراين نبايد تصور كرد كه بدون زحمت، اين گوهر گران بها صيد مي گردد و به طور اتفاقي به دست مي آيد. امام هشتم(ع) فرمود: «خيري در ميان مردم، كمتر از يقين توزيع نشده است»، {V(بحارالانوار 7 ج 2، ص 51)V}. امام صادق(ع) نيز فرمود: «خداوند آسايش و دلخوشي را در يقين و رضا قرار داده است و غم و اندوه را در شك و غضب»، {V(همان، ج 2، ص 57)V}. حال چگونه بايد اين متاع را به چنگ آورد و از دغدغه ها رهايي يافت؟ مسلم است كه نياز به تلاش علمي و فكري منظم و روش مند دارد تا فرد بتواند براي خود جهاني معنادار بسازد و در آن به «حيات طيّبه» دسترسي پيدا كند. در اين مسير، رهزنان بسياراند و داعيه ها فراوان. از نخستين روزهاي تاريخ بشر، اين دغدغه ها وجود داشته و دارد؛ ولي بايد ديد در اين وادي پر حيرت، كه به فرموده قرآن: «همانند سرابي است در بيابان كه تشنه، آن را آب مي پندارد، ولي وقتي به آن مي رسد چيزي نيست» چه بايد كرد؟ در دنيايي كه هر روز ندايي از گوشه اي به گوش مي رسد و آدمي را به سوي خويش دعوت مي كند، چگونه بايد راه را از چاه شناخت؟ روشن است كه در اين عرصه هر چه تلاش صورت گيرد كم است و اين تلاش بهايي است كه هر كس بايستي براي كسب معرفت بپردازد. براي اين منظور، بايد گام به گام به تحكيم مباني عقيدتي پرداخت و آن را استحكام بخشيد تا دستگاه فكري و سازمان آن، از ارتعاشات در امان بماند و دچار آسيب و صدمه نگردد. اولين نقطه اين حركت، تفكر درباره «هستي جهان و هستي انسان» است. انسان كيست و جهان چيست؟ آيا حقيقت است يا خيال؟ اگر حقيقت است خالقي دارد يا نه؟ اگر دارد او چه صفات و خصوصياتي بايد داشته باشد؟ اگر آفريدگار جهان، خدايي عالم و حكيم است، چه فلسفه اي در كار او نهفته است؟ آيا جهان باطل و پوچ است يا هدف مند و با شعور؟ موقعيت انسان در اين عرصه چيست؟ گرايش هاي بشر چه مي باشد؟ گرايش عظيم بشر به سوي موجودي مقتدر (خدا) به چه جهت است؟ سلسله پيامبران - كه جملگي مدعي پيام آوري از خدا هستند - چه گفته اند؟ محتواي تعاليم آنان چيست؟ و... . اين عرصه ها نيازمند تفكر، تعمق، مطالعه و نتيجه گيري است و مسلماً راهي وجود دارد كه آدمي، از تحيّر و سرگرداني نجات يابد و انديشه او ثبت گردد؛ چنان كه قرآن فرموده است: «خداوند مؤمنان را با گفتاري (عقيده) ثابت، در دنيا تثبيت خواهد كرد». خواهر عزيز! هيچ راه روشني جز راه پيامبران وجود ندارد و همه مدعيان اين راه، طفلي بيش نيستند كه با يافتن چند لفظ، هم خود را به بيراهه مي افكنند و هم ديگران را به تباهي مي كشانند. {Sجنگ هفتاد و دو ملت همه را عذر بنه # چون نديدند حقيقت ره افسانه زدندS} خواهر عزيز! سر و صدا بسيار است و داعيه ها فراوان؛ روشن ترين توصيه اي كه مي توانيم به شما داشته باشيم، همان است كه رسول خدا(ص) فرمود: «وقتي فتنه ها همانند پاره هاي تاريك شب، شما را فرا گرفت بر شما باد به قرآن... همانا قرآن برترين راهنما براي ارائه بهترين راه است». بنابراين در گام اول پرسش هايتان را در نظر داشته باشيد وانگهي با تدبّر در قرآن، به سير بپردازيد. اگر فهم متن قرآن براي شما دشوار شد، از ترجمه هاي خوب آن بهره ببريد و اگر در جايي، از ترجمه نيز چيزي عايد شما شد، به كتاب هاي تفسير مراجعه كنيد. توصيه ديگر ما مطالعه يك دوره كامل كتاب هاي شهيد مطهري است. هم چنين به مطالعه كتاب هاي علامه حسن زاده آملي (مانند «معرفت نفس» و «نامه ها و برنامه ها» و نيز كتاب هاي علامه جعفري مانند: «مولوي و جهان بيني ها»، «شرح نهج البلاغه» و «شرح مثنوي» و...) بپردازيد. خلاصه آن كه برقرار كردن ارتباط با بزرگان انديشه، از بهترين راه هاي كسب معرفت و سير در آن است.